Главна страница











Добре дојдовте на Википедија



слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 99.129 статии на македонски јазик
















Избрана статија за оваа седмица


EscherichiaColi NIAID.jpg

Бактерии — голем домен на прокариотски микроорганизми. Типично се неколку микрометри во должина и се среќаваат во голем број на облици, вклучувајќи сфери, стапчиња и спирали. Бактериите се едни од најстарите животни форми на планетата и може да се најдат во скоро сите хабитати. Тие ги населуваат океаните, копното, врелите извори, екстремно кисели води и радиоактивни отпади, а може да се најдат дури и на големите длабочини на земјината кора. Тие исто така живеат во сложените повеќеклеточни организми како што се животните и растенијата, а со нив формираат симбиотски или паразитски односи. Повеќето бактерии се уште не се карактеризирани, а само околу половина од сите бактериски колена имаат видови кои може да се одгледуваат во лабораторија. Науката за бактерии се нарекува бактериологија и претставува гранка на микробиологијата.


Во еден грам почва има околу 40 милиони бактериски клетки, а во милилитар слатка вода има околу милион бактериски клетки. На планетата Земја има околу 5×1030 бактерии. Ова образува бактериска биомаса која е поголема од растителната и животинската биомаса заедно. Бактериите се неопходни за многу фази од циклусот на елементите во биосферата, како што се врзувањето на јаглеродот и азотот од атмосферата. Циклусот на елементите исто така вклучува разградување на телата на мртвите организми, а бактериите се најодговорни за фазата на гниење на овој процес. Во биолошките заедници кои живеат околу хидротермалните извори или студените извори, екстремофилните бактерии ги обезбедуваат виталните хранливи материи кои се неопходни да се одржи животот во овие средини; како што е искористувањето на метан и сулфурводород за продукција на енергија.


Порано бактериите се сметаа за растенија и се класифицираа во класата Schizomycetes. Денес бактериите се класифицираат како прокариотски организми кои за разлика од животинските, растителните и другите еукариотски организми не поседуваат клеточно јадро и немаат мембрански органели. Иако традиционално терминот "бактерии" се користеше за сите прокариоти, научната класификација се промени со почетокот на деведесетите години од дваесетиот век, по откритието дека археите се посебна група на прокариоти кои заедно со бактериите еволуирале од заеднички предок. Денес бактериите и археите се класифицирани во два одделни домени на животот, а третиот го чинат еукариотите. (Дознајте повеќе...)



архива · наредни избрани статии · критериуми















Слика и снимка на денот



Mi-35 8044.JPG
Хеликоптер „Ми-24/Ми-35“ на Чешкото воено воздухопловство.





Податотека:Planetarium Hamburg, 2019.webmПушти снимка



Посета на планетариумот во Хамбург, февруари 2019 г.



други избрани слики


други избрани снимки





Дали сте знаеле…



Занимливости од содржините на Википедија:


Карта на архипелагот Чагос


  • ... дека целата Британска Индоокеанска Територија (аргипелагот Чагос) воопшто нема постојано население?

  • ... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?

  • ... дека Општина Долнени има дури 184 познати археолошки наоѓалишта?

  • ... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?

  • ... дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?

  • ... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?

  • ... дека музејот Уфици во Фиренца еден од најстарите и најпосетуваните во светот?

  • ... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно?

  • ... дека Малдивите имаат просечна надморска висина од само 80 см?

  • ... дека на Кавказот има дури три непризнаени држави — Апхазија, Јужна Осетија и Нагорно-Карабах (Арцах)?

  • ... дека рускиот космонаут Алексеј Леонов е првиот човек во историјата кој излегол во отворена вселена?

  • ... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?

  • ... дека мексиканскиот цар Максимилијан I бил помлад брат на австрискиот цар Франц Јозеф I?

  • ... дека првите градови настанале во Сумерија во IV милениум п.н.е.?

  • ... дека Средноатлантскиот Гребен е дел од подводен верижен систем кој се протега 40.000 км низ целиот свет?

  • ... дека англискиот збор Thursday (четврток) доаѓа од старонордискиот Þorsdagr, што значи „Ден на богот Тор“.

  • ... дека сè до 2015 г. во Западните Фјордови на Исланд важел закон дека секој Баскиец виден на таа територија треба да се убие на лице место?

  • ... дека меѓународниот стандарден книжен број (ISBN) е воведен во 1970 година?




aрхива · предложете факт








На денешен ден…



Денес е 23 февруари 2019 г.


Настани:




















































303 
Императорот Диоклецијан наредил да се урне новоизградената црква во Никомедија, а следниот ден наредил да се уништат сите христјански храмови и списи во Римското Царство.

1905 
Американскиот адвокат Пол Перси Харис во Чикаго го основа Ротари клубот.

1919 

Бенито Мусолини ја формира Фашистичката партија на Италија.

1933 

Јапонија ја почна окупацијата на Кина, северно од големиот кинески ѕид.

1941 
Откриен е плутониумот.

1945 

Втора Светска војна: Американските трупи го зазедоа главниот град на Филипини, Манила, и им нанесоа тежок пораз на Јапонците. Генералот Макартур, кој командуваше со американската Осма армија, имаше посебни причини, за да им се одмаздува на Јапонците. Тој три години порано, се повлече пред јапонската наезда.

1945 

Втора Светска војна: Изведена е најголемата сојузничка воздушна офанзива. Околу шест илјади авиони нападнаа многу сообраќајни центри во Германија, од Хамбург и Хановер на запад до Берлин и Лајпциг на север. Притоа, на простор од околу 80.000 км. беа исфлени 14.000 бомби од по 250 килограми.

1947 
Во Женева основана е Меѓународната организација за стандардизација (ISO).

1967 
Основана е Македонската Академија на Науките и Уметностите.

1970 

Британска Гвајана стекна независност.

1994 
На падините на Шар Планина, во близина на Тетово, беа предадени во редовно производство четири мали хидроцентрали на водоснабдително-енергетскиот систем „Попова Шапка“.

1998 
Шефовите на дипломатиите на Европската унија ја укинаа забраната за официјални контакти со Иран на високо ниво.

Родени:
































































1417 

Павле II — римски папа.

1685 

Георг Фридрих Хендл — германскo-англиски композитор.

1864 

Крсте Златарев — бугарски генерал.

1867 

Александар Протогеров — бугарски генерал.

1868 

В.Е.Б. Дибаа — американски борец за човекови права.

1879 

Казимир Малевич — руски и советски сликар.

1883 

Карл Јасперс — германски филозоф.

1889 

Виктор Флеминг — американски филмски режисер.

1940 

Питер Фонда — американски глумец.

1944 

Џони Винтер — американски музичар.

1954 

Виктор Јушченко — претседател на Украина.

1958 

Дејвид Силвиен — англиски музичар.

1961 

Ивица Вдовиќ — југословенски рок-музичар.

1964 

Зоран Русоманов — македонски одбојкар.

1988 

Михал Кубијак — полски одбојкар.

Починале:
















































1447 

Евгениј IV — римски папа.

1792 

Џошуа Рејнолдс — англиски сликар.

1824 

Блазиус Мерем — германски зоолог.

1848 

Џон Квинси Адамс — претседател на САД.

1934 

Едвард Елгар — англиски композитор.

1945 

Алексеј Толстој — руски и советски писател.

1955 

Пол Клодел — француски поет, драматург и дипломат.

1979 

Ќемал Ајдини — глумец во албанската драма при Театарот на народностите во Скопје.

2000 

Стенли Метјус — англиски фудбалер.

2006 

Телмо Зара — шпански фудбалер.

2007 

Добрила Пуцкова — македонска глумица.









Што е Википедија?



Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.


Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!



Содржина и помош



почетен курс ·
помош ·
кратко упатство ·
превод на статија ·
вашата прва статија ·
селска чешма ·
викисредби ·
начела и напатствија ·
категориски индекс ·
избрана содржина ·
добри статии ·
нови статии ·
потребни статии










Тематски портали




Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија




"Општествени науки"

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија




"Географија"

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија




"Технологија и применети науки"

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт




"Уметност и култура"

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност








Други области





  • Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.


  • Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.


  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.








Збратимени проекти



Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:
















































Commons-logo.svg


Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини

Wikinews-logo-51px.png


Викивести
Вести со права за слободна употреба

Wiktionary-logo-51px.gif


Викиречник
Речник и лексикон

Wikiquote-logo-51px.png


Викицитат
Збирка на цитати

Wikibooks-logo-35px.png


Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба

Wikisource-logo.png


Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба

Wikispecies-logo-35px.png


Викивидови
Именик на видови

Wikiversity-logo-41px.png


Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба

Wikimedia-logo-35px.png


Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“

Wikidata-logo.svg


Википодатоци
База на слободни знаења

Wikivoyage-logo.svg


Википатување
Отворен туристички водич












Popular posts from this blog

Probability when a professor distributes a quiz and homework assignment to a class of n students.

Aardman Animations

Are they similar matrix